愿得一心人，白首不相离
Nguyện đắc nhất tâm nhân, bạch thủ bất tương ly.
Ngày 7 tháng 7 Âm lịch hằng năm là lễ Thất tịch – ngày lễ tình nhân của người Hoa với câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ quá nổi tiếng quá quen thuộc với cộng đồng người Hoa và những ai yêu thích văn hóa Trung Hoa. Vào ngày này người ta thường chúc nhau và tự cầu chúc cho mình có nhân duyên đẹp. Một trong những câu chúc phúc và cầu nguyện được dùng phổ biến là câu thơ trên. Ngụ ý cầu mong có được người một lòng một dạ với mình,bên nhau đến bạc đầu không chia ly. Câu thơ trên trích từ bài thơ “Bạch đầu ngâm”, tương truyền là thi ca do tài nữ Trác Văn Quân thời Hán sáng tác.
*Bối cảnh bài thơ:
Tư Mã Tương Như và Trác Văn Quân là phu thê nhiều năm. Một ngày nọ Văn Quân phát hiện lão Tư Mã có tiểu tam trẻ đẹp bên ngoài, còn muốn đem về nạp thiếp. Văn Quân nàng tuy đau lòng nhưng là một nữ nhân có cốt cách không thể cũng không thèm làm trò đánh ghen khó coi, nàng bèn hạ bút viết một bức thư gửi phu quân, bên trong là bài thơ “Bạch đầu ngâm”, đại ý là mắng chửi kẻ phụ tình bằng một cách hàm xúc mà không mất đi khí thế và thanh danh con nhà gia giáo.
*Nguyên văn bài thơ:
《白头吟》
皑如山上雪，皎若云间月。
闻君有两意，故来相决绝。
今日斗酒会，明日沟水头。
躞蹀御沟上，沟水东西流。
凄凄复凄凄，嫁娶不须啼。
愿得一心人，白头不相离。
竹竿何袅袅，鱼尾何簁簁！
男儿重意气，何用钱刀为！
Bạch đầu ngâm
Ngai như sơn thượng tuyết, hạo nhược vân gian nguyệt.
Văn quân hữu lưỡng ý, cố lai tương quyết tuyệt.
Kim nhật đấu tửu hội, minh nhật câu thủy đầu.
Tiệp điệp ngự câu thượng, câu thủy đông tây lưu.
Thê thê phục thê thê, giá thú bất tu đề.
Nguyện đắc nhất tâm nhân, bạch đầu bất tương ly.
Trúc can hà niễu niễu, ngư vĩ hà si si!
Nam nhi trọng ý khí, hà dụng tiền đao vi!
*Nội dung bài thơ tóm tắt đại khái như sau:
“Chúng ta là vợ chồng già nhiều năm bên nhau rồi, tình cảm đáng lẽ phải thanh khiết trân quý như tuyết trắng trên núi, như trăng sáng giữa mây. Vậy mà thiếp nghe nói chàng đã hóa hai lòng, có mới nới cũ, thôi thì cũng đành. Uống cạn chén rượu này, chúng ta sẽ như nước chảy đôi dòng, đường ai nấy bước, tình cảm ngày xưa một đi không trở lại. Chỉ có điều, thiếp nghĩ nghĩ vẫn không cam lòng, bồi hồi nhớ lại khi chúng ta vừa kết duyên muôn phần ân ái, lòng có chút lạnh lẽo thê lương từng trận một. Lão Tư Mã, đời người khó có được một tri kỷ, lão nương đây vốn dĩ là muốn cùng chàng bạch đầu giai lão, không ngờ chàng lại tham luyến tân hoan mỹ mạo trẻ trung. Nam tử hán đại trượng phu đáng lý nên trọng tình nghĩa. Chàng làm sao mà có thể xem ái tình và kim tiền như nhau? Làm sao mà có thể đem tình nghĩa phu thê xem như trò buôn bán? Nên biết rằng kim tiền có thể mua được xác thịt, nhưng không mua được một linh hồn có tài hoa thú vị. Chàng là cái thứ vô lương tâm, thế gian này ở đâu tìm được một người như thiếp, tuy rằng lớn tuổi một chút, nhưng vẫn là một mỹ nhân có cốt cách có linh hồn. Hơn nữa, nhà lão nương có tiền, lão nương đây chính là bạch phú mỹ.”
Thông qua bài thơ này, có thể thấy Trác Văn Quân là một nữ nhi có cá tính, thẳng thắn, tình cảm quyết liệt, đồng thời cũng là người có đầu óc, có tư duy, điềm tĩnh và tinh tế.
*Chuyện tình của Tư Mã Tương Như và Trác Văn Quân:
Theo tư liệu ghi chép, Trác Văn Quân là người đầu tiên bỏ nhà đi theo tiếng gọi tình yêu, chuyện này nổi tiếng khắp kinh thành, được người người truyền miệng.
Năm ấy, Tư Mã Tương Như là người có tài nhưng chưa gặp thời nên vận mệnh lận đận nghèo nàn sa sút. Có một lần Tư Mã đến làm khách ở phủ Trác Vương Tôn, nhà giàu nhất vùng đó, gặp được Trác Văn Quân là con gái của Trác Vương Tôn, Tư Mã cảm thấy người góa phụ trẻ trung xinh đẹp này không tồi, liền trổ tài lấy lòng người đẹp bằng một khúc đàn nổi tiếng “Phượng tù hoàng”.
Văn Quân rung động trước tài hoa của Tư Mã nên quyết ý theo chàng. Tư Mã là người thất nghiệp, nên hai vợ chồng mở một quán rượu buôn bán. Trác Văn Quân là con nhà giàu có mà phải đứng ngoài đường bán rượu, Trác lão gia rất không hài lòng về chuyện này, nên mới chia tài sản cho con gái. Sau này Tư Mã dần dần được thăng chức, tiếp xúc với nhiều người hơn, bao gồm cả nữ nhân, nên mới có việc muốn nạp thiếp. Trác Văn Quân biết chuyện vô cùng tức giận và đau lòng, sau khi bình tĩnh ổn định cảm xúc lại, nàng mới viết bức thư có bài “Bạch đầu ngâm” gửi đi.
Lão Tư Mã nhận thư, hồi âm lại bằng một dòng: “Nhất nhị tam tứ ngũ lục thất bát cửu thập bách thiên vạn” (một hai ba bốn năm sáu bảy tám chín mười trăm ngàn vạn). Văn Quân nhận được thư xem xong khóc trôi cả phấn son, bởi vì trong thư gì cũng có, chỉ duy không có “ức” (con số trăm vạn, đồng âm với từ “ức” trong “kí ức”). Lòng tan nát, nàng mới hồi âm bằng một bài thơ “Oán lang thi”, phong cách tương tự “Bạch đầu ngâm”.
Tư Mã nhận thư xong, một phần kinh ngạc khâm phục tài hoa của Văn Quân, mắng người còn uyên thâm như vậy; một phần sợ chuyện này náo động truyền ra sẽ bị cáo trạng lên quan trên là Tư Mã hành vi không đoan chính, ảnh hưởng thanh danh và con đường làm quan; lại suy nghĩ đến phu thê ân tình nhiều năm, cảm thấy xấu hổ, cho nên không còn nhắc đến việc nạp thiếp nữa.
*Trông người mà ngẫm đến ta:
Câu thơ trên được rất nhiều người yêu thích sử dụng để biểu đạt quan điểm trong tình duyên, đặc biệt là phái nữ thường hay dùng, trong thi ca hay phim ảnh, ta vẫn thường bắt gặp câu thơ này rất nhiều lần.
Ví dụ như trong Chân Hoàn truyện, khi Chân Hoàn đến chùa bái Phật trước khi dự tuyển tú nữ nhập cung, nàng đã nói: “Tín nữ cầu mong nếu như phải gả đi, thì gả cho người nam nhân giỏi nhất thiên hạ.” Sau đó khi vào cung đang lúc yêu đương mặn nồng với Tứ lang thì thầm ước nguyện: “Nguyện đắc nhất tâm nhân, bạch đầu bất tương ly.”
Sùng Khánh thái hậu từ thời trẻ quả nhiên đã có suy nghĩ không giống như mấy kẻ thường dân rồi, đã là hậu cung của hoàng đế thì làm sao mà “một lòng một dạ” cho được, cho nên Chân Hoàn buồn bã: “Người mà ta cầu mong một lòng một dạ với ta, lại là người không thể nào một lòng một dạ nhất trên đời này”. Thế nên Thôi Cận Tịch – bề tôi thân cận kiêm quân sư tình cảm của Chân Hoàn mới khuyên nàng rằng:” Không cầu [nhất tâm], chỉ cầu [dụng tâm] “. (Không mong một lòng một dạ, chỉ mong thật lòng thật dạ.)
Ngày Thất tịch người ta thường kể tích xưa để bàn chuyện tình duyên thời nay. Trông người mà ngẫm đến ta. Ai nấy đều mong được vía cổ nhân để cầu cho bản thân có được một nhân duyên đẹp.
Nguyện cho người có tình trong thiên hạ cuối cùng đều trở thành quyến thuộc. Đặc biệt chúc các chị em sớm tìm được người bạc đầu không chia ly với mình!
Tư liệu tham khảo: group.douban.topic, baikebaidu
Bài viết lược dịch và tổng hợp bởi 珍珍妮子
@jw88.zhenzhennizi
暂无评论内容